Een paar jaar geleden; het hele gezin scheept in op de boot voor een heuse boot-vakantie ! Onze zoon en dochter (8 maanden en 1,5 jaar oud) gaan voor het eerst samen mee op vakantie op de boot, dus een beetje spannend is het wel. Op voorhand wel even goed de binnenkant van de boot schoonmaken, en dan vooral dat tapijt dat aan de binnenkant van de romp bevestigd zit. OK, dat tapijt zorgt ervoor dat de romp niet al te koud aanvoelt, maar het geurtje dat van dat tapijt afkomt is niet zo fris en er zitten zelfs een aantal schimmelvlekken op. Wij dus met bacteriedodende zeep erop af en schrobben maar. Mooi laten opdrogen en vertrekken maar !
Nu lijkt het erop dat de zeep niet helemaal haar werk heeft gedaan; dat geurtje is eigenlijk nog niet helemaal weg. ’s Nachts wakker worden terwijl je tegen het ‘wand-tapijt’ aanligt voelt dan ook niet helemaal lekker aan. Een kleine week later begint het rechteroog van onze dochter flink dik te staan. Niet zo handig en behoorlijk zielig om te zien. Dus wij hard zoeken om een dokter te vinden, die ons gelukkig het juiste zalfje voorschrijft. Een paar dagen later trekt te oogontsteking (en het schuldgevoel van papa) grotendeels weg.
Schimmels op je boot ?
Een paar jaar later: ik surf wat heen en weer op het Internet en kom de term ‘Sick Yacht Syndrome’ tegen. Het blijkt te gaan om de gevolgen die schimmels in boten kunnen hebben voor de gezondheid. En dat zijn er wel een paar: hooikoorts-achtige toestanden, luchtweg-klachten, … Kijk gerust eens op het Nationaal Kompas Volksgezondheid. Als je zin hebt om eens goed de schrik te pakken te krijgen moet je zeker de gezondheidssite Livestrong.com raadplegen (de Engelse term is ‘mold’ of ‘mildew’). En één van de symptomen die ik daar las is, je raadt het al, oog-irritatie…
Ik heb al op een aantal boten gevaren en al op veel van die boten schimmels gezien. Hoe komt het dan dat er op boten zo vaak schimmels zitten ? Ik ben even op onderzoek uitgegaan en vond dat schimmels enorm houden van 3 dingen:
Vocht
Ziedaar waarom een boot zo gemakkelijk last krijgt van schimmels: er is niet alleen veel water rondom de boot. Vaak kom je ook met natte kleren een boot binnen en soms zijn er ook lekken in de boot, b.v. daar waar de reling in het dek gemonteerd zit. Zout op kussens, vloeren, … trekt ook water aan. Bovendien kan je in een boot gemakkelijk last krijgen van condens. Condens ontstaat wanneer een koud oppervlak in contact komt met lucht die warmer is dan dat oppervlak. Dus wanneer de temperatuur buiten de boot daalt en daarmee dus ook de temperatuur van de romp, krijg je condens op de binnenkant van de romp van de boot.
Warme temperaturen
Schimmels voelen zich helemaal in hun sas zo tussen de 25 en 30 graden, in die temperaturen vermenigvuldigen ze zich het snelste. Maar ook met koudere temperaturen kunnen ze prima overweg.
Stilstaande lucht
Ook dit is iets wat schimmels erg aantrekkelijk vinden. En in boten is het vaak erg moeilijk om goed te ventileren omdat boten vaak onderverdeeld zijn in erg kleine ruimtes (hutten, kastjes, …), waar bovendien ook nog eens kleine luiken of patrijspoorten in zitten, als die er al zijn.
Schimmels voorkomen
In een boot zal je vroeg of laat wel eens te maken krijgen met schimmels. Of dat er veel of weinig zijn heb je zelf voor een stuk in de hand door omstandigheden te creëren waar schimmels zich niet zo lekker in voelen:
Droogte
Zorg dat het zo droog mogelijk is in je boot:
- Plaats lucht-ontvochtigers wanneer je de boot voor een langere tijd verlaat. Er bestaan versies met korrels (‘vochtvreters’) en elektrische lucht-ontvochtigers.
- Houd je bilge droog
- Pak lekken zo snel mogelijk aan
- Verwarm de lucht binnenin de boot (warme lucht neemt vocht op) en zorg dat die lucht daarna naar buiten kan. Verwarm wel met droge lucht, b.v. van een elektrisch kacheltje of van een houtkachel. Alchohol, gas en dieselolie geven allemaal vocht af wanneer ze verbrand worden. Gebruik dus alleen die brandstoffen als de uitlaatgassen ervan naar buiten de boot gevoerd worden.
Isolatie
Op een romp die aan de binnenkant geïsoleerd is, vormt zich veel minder condens. Isoleren kan je op verschillende manieren, maar tapijt op je romp plakken is dus één van de minder goede manieren. De haren van het tapijt vormen immers een prima plek voor de schimmels om zich vast te hechten. Bovendien is het er makkelijker voor de schimmels om – hou je vast – hun eigen warmte te produceren zodat ze nog sneller kunnen groeien.
Beter is het om de binnenkant van je romp te bekleden met vellen dichtcellige isolatiemat. Dichtcelligheid betekent dat de cellen van het isolatiemateriaal onderling niet in verbinding staan en dus geen water kunnen opnemen. Dit in tegenstelling tot b.v. een spons, die gemaakt is van opencellig schuim en dus wel water opneemt. Zorg ervoor dat er geen lucht kan tussen de romp en het isolatiemateriaal, anders krijg je weer condens in die lucht en verplaats je de schimmelproblemen gewoon naar daar.
Ventilatie
Zorg ervoor dat de lucht in je boot zoveel mogelijk circuleert:
- Plaats dekventilatoren, luchthappers, etc.
- Verlucht regelmatig wanneer je aan boord bent door luiken en deuren zo open te zetten dat de lucht vrij binnen kan stromen in de boot en ook weer vrij terug naar buiten kan stromen.
- Handig is ook om ventilatieroosters te plaatsen in elk kastdeurtje, in kajuitdeuren en zeker in je kajuitluik of -deurtjes
Zonlicht
Schimmels kunnen erg slecht tegen de UV-stralen die in zonlicht zitten, dus:
- Leg kussens, lakens, dekens, … regelmatig buiten te luchten
- Laat je gordijnen open wanneer je je boot lange tijd verlaat
Schimmels behandelen
OK, vroeg of laat zal je dus wel eens met schimmels te maken krijgen. Voor in die gevallen zijn er verschillende schimmelwerende middelen op de markt. Maar er is ook een huis, tuin en keukenremedie (bedankt Nigel Calder), namelijk een oplossing maken van:
- een halve liter bleekwater (of ‘javel’ voor de Belgen onder ons).
- 2 eetlepels trinatriumfosfaat (op naar de drogist of de apotheek voor dit goedje)
Dit is een behoorlijk irriterend goedje, dus werk veilig: met handschoenen en een veiligheidsbril. Zorg ook voor goeie verluchting als je ermee werkt. Meng ook nooit bleekwater met zeep (b.v. detergent, allesreiniger, …), want dan kunnen er giftige dampen vrijkomen. Check eerst of het oppervlak dat je behandelt niet verkleurt door eerst een klein stukje uit te proberen dat niet in het zicht zit. Spoel alles goed na met zoet water (geen zout water, want dat trekt achteraf weer water aan).
Veel succes met het voorkomen en eventueel bestrijden van schimmel op jouw eigen boot. Wil je je eigen schimmelverhaal delen ? Dat kan hierbeneden.
Vind je dit artikel interessant en wil je meer ? Schrijf je dan in op Bob’s nieuwsbrief !
beste allemaal
het gebruik van bleekwater verbleekt de schimmel. Indien excht schimmels in de tooplaag aanwezig zijn zijn antis chimmel middelene de beste remede.
Joodcarbamate en octylisothiazolinon zijn een van de meeste fefctieve en veel minder gevaarlijke antischimmel middelen.
Deze middelen worden toegepast in de bekende schimmelwerende badkamer verven, nat vochtig. En werken lange tijd.
Het bleken heeft weinig zin, deze organismen kunnen gemakkelijk sporen vormen en weer uitgroeien bij geringe vocht toediening.
succes
Frank
Goed artikelm, echte eye opener! Nooit beseft dat schimmels zo’n effect kunnen hebben op de gezondheid.
Ga hier meer op letten aan boord van schepen die ik onderzoek tijdens aankoopkeuringen!.
Barend Peters
PMC Jacht expertise
Tip.
Door de vorige eigenaar van mijn boot is er een ventilator in het vluchtluik geplaatst dat voor in de boot zit. Deze ventilator heeft een zonnecel en een oplaadbare batterij. Zo dat ze ongeveer twee jaar permanent haar werk kan doen voor de batterij vervangen moet worden. Het effect hier van is dat er een permanente luchtstroom door de boot gevoerd wordt van af de ingangg naar de kajuit tot de ventilator. En de boot blijft prachtig droog schimmelvrij en in de zomer zelfs koel. Zal geenreclame maken. Bij de meeste boten shops zijn deze tentilators te koop.
Bedankt voor de toevoegingen allemaal ! @Frank, in welke producten ter behandeling van schimmel kunnen we die stoffen terugvinden ?
Groeten !
Meindert
Op ons schip ook veel schimmel door lang stil liggen en geen luchtcirculatie. Hoe we dit kunnen voorkomen is inmiddels helemaal helder. Wij gaan ook voor zo’n ventilator. Maar de vraag rest hoe we van de penetrante en ongezonde geur afkomen die in de binnenkussens zit. De geur zit echt in het schuimrubber. Hoe komen we daar van af? Iemand tips?
Ã¥ÕýôрюÃÂ¥ÃÂðð, ÷рþ÷уüіûþ. ×ð òõûøúøü рðхуýúþü у ýðѠÑÂуÑÂÿіÃȄ΄Âтòþ ñðùôуöõ і їÃ¼ ýõüðє ôіûð ôþ тþóþ ÑÂúþю üþòþю фіÃ»ÑŒÃ¼ – рþÑÂіÃ¹ÑÂьúþю чø ÑúрðїýÑ‘ŒÃúþю. ïú ñø ýõ ÿрøúрþ ñуûþ цõ òø÷ýðòðтø(((
I am forever indebted to you for this inrnimatfoo.
eikös luomun periaatteena ole jäljitellä luonnonekosysteemejä siinä, että luomutuotannossa pyritään suljettuun systeemiin, jossa aine pyritään hyödyntämään siten, että se kiertää ekosysteemin sisällä eikä valu ympäristöön.Tehotuotannossa tuotto pyritään maksimoimaan, ja noudatetaan avointa kiertoa, jossa lannoitteita käytetään tavallaan “liikaa”, eli kaikki aine ei jää systeemin sisälle kiertämään vaan valuu sieltä ylimääräisenä pois.Näiden periaatteiden valossa ei olisi lainkaan epäloogista, että luomu rehevöittäisi vesistöjämme vähemmän.
HG heeft ook een schimmel vocht en weerplekken verwijderaar in handige spuitfles. Waar ik overigens ook een zeer verontreinigde zodiac perfect schoon mee heb gekregen. Simpel opspuiten en zijn werk laten doen. Zorg wel dat je goed ventileerd! Als de geur eenmaal in het schuimrubber zit rest volgens mij maar één mogelijkheid en dat is vervangen.
Om condens van de scheepsromp te vermijden wordt dikwijls een laagje PUR schuim aangebracht. Een 2 à 3 cm volstaat om het vocht weg te nemen, enige vereiste is dat het oppervlak volledig bedekt is. Op die manier is er ook minder kans tot schimmelvorming.
Een handig systeem hiervoor is het Froth-Pak PUR schuim. Dit kan je gerust zelf aanbrengen. Het PUR schuim zit in twee kleine cylinders en dmv een handig pistool kan je het oppervlak insprayen met het PUR schuim tot de gewenste dikte.
Meer informatie en wat foto’s kan je vinden op http://www.frothpak.eu
Veel succes!
Beste
We hebben een boot waar we een stalen leufel aan lhebben gemaakt. Alles mooi met ephifanes verf geschilderd. Rondom is er een zeil met ramen aangebracht om dus geen regen meer binnen te krijgen, zodat de zon wel binnen komt. Hen 2 vochtveters staan die hun werk wel doen. Maar toch zit nu het plafond vol met zwarte Schimmelvlekken. Dus op het geverfde staal aan de binnenkant. Wat is de oplossing hiervoor. Groetjes Karine.