Een benzine of een elektrische buitenboordmotor kiezen?

Elektrisch-Varen

 

Eind vorig jaar besloten Steven, de kersverse mede-eigenaar van de Lucía, en ikzelf, om de motor van de Lucia te vervangen door een nieuwe. De Lucia (7,5 meter lang en 2400 kg waterverplaatsing) had oorspronkelijk een Volvo Penta MB2/50S benzine binnenboordmotor van 7,5 PK erin liggen, maar die motor was aan een upgrade toe. Aangezien de Lucía ook al een dagje ouder wordt en het dus niet zeker is hoe lang we de boot nog zullen hebben, leek het ons slim om een motor te voorzien die we zouden kunnen hergebruiken in een andere boot.

Hermotoriseren met een binnenboordmotor of een buitenboordmotor ?

Belangrijk in dit geval was dat het inbouwen van een nieuwe diesel binnenboordmotor best moeilijk zou gaan worden; de oude Volvo Penta motor was immers een wat raar model, een saildrive binnenboord benzinemotor waarbij het staartstuk direct onder het motorblok zat, net zoals bij een buitenboord motor het geval is. Dat zorgde ervoor dat het ombouwen van de motorfundatie (waar de motor op gemonteerd staat) om er een moderne binnenboord dieselmotor in te installeren, te omslachtig en dus ook te duur zou worden.

Wel resteerde er nog de mogelijkheid om een soortgelijke nieuwe binnenboordmotor te installeren, verkrijgbaar bijvoorbeeld bij clouds.nl. Dit was dan echter weer een binnenboord benzinemotor en die motoren zijn bij doorverkoop zeer onpopulair. Dat omdat je bij dit soort motoren het risico loopt dat er zich benzinedampen ontwikkelen, vanuit de tank bijvoorbeeld, en dat deze benzinedampen dan tot ontploffing komen door bijvoorbeeld een verhitte motor of een andere bron van vuur of vonken binnen in de boot. Nu ben ik hier zelf minder bang voor; de Lucía is uitgerust met een vonkvrije ventilator om de benzinedampen uit de motorruimte af te zuigen voor het starten van de motor, en wanneer je in de boot zelf staat ruik je het erg snel als er een benzinegeur hangt. Het ontploffingsgevaar lijkt me dus minder groot dan algemeen gevreesd, maar dat zorgt er dus wel voor dat de motor minder goed door te verkopen wordt, stel dat we de Lucía zouden verkopen of stel dat de Lucía ‘opgevaren’ zou zijn en we de motor alleen zouden willen verkopen.

Er bestaan ook elektrische binnenboordmotoren, maar die zijn nog vrij duur (ze beginnen bij € 10.000 zo ongeveer, een stuk duurder dus dan een binnenboord diesel, die start rond de € 7000, installatie exclusief).

Bovendien is een binnenboordmotor niet zo makkelijk meegenomen naar een eventuele nieuwe boot en moet je voor onderhoud, b.v. aan het staartstuk van een binnenboordmotor, toch nog de boot uit het water halen. Voordeel van een binnenboordmotor blijft wel dat de schroef lekker diep onder water zit en dus bij golfslag niet boven water kan komen. Op die manier is de boot beter bestuurbaar, bij golfslag, maar ook bij het manoeuvreren. Maar aangezien we met de Lucía vooral op binnenwater (Veerse Meer en Oosterschelde) zullen varen vormt dit voor ons niet zo’n probleem. Exit binnenboordmotor dus. 

 

elektromotor-torqueedo-ba

 

Benzine of elektrische buitenboordmotor ?

Dus alleen de twee buitenboord opties bleven open. En nu wordt het interessant. Want hoewel een elektromotor uiteraard beter is voor het milieu en dit tot op zekere hoogte meespeelde in onze beslissing, ook op vlak van de centen begint het interessant te worden om om te kiezen voor elektrisch varen. Gelukkig is de technologie immers zover gevorderd dat een elektromotor gelijkwaardig begint te worden aan een benzinemotor. Enerzijds is de prijs gelijkaardig geworden. Anderzijds heeft de elektromotor een aantal voordelen ten opzichte van een benzinemotor die het interessant maken:

Even beginnen met de buitenboord benzinemotor:

  • Voordeel hiervan is natuurlijk de lange autonomie: met een buitenboordmotor van 8 PK en een tankje van 10 of 20 liter kachel je vrolijk uren en uren op de motor, dus ook lange tochten vormen geen probleem.
  • Daarnaast is een benzinemotor ook nog veel meer gangbaar dan een elektromotor, dus is het makkelijker om tweedehandsjes te vinden, zijn er meer dealers en installateurs beschikbaar, enzovoort.

Maar uiteindelijk hebben we gekozen voor een elektrische buitenboordmotor (in ons geval een Torqueedo Cruise 4.0), en die ziet er zo uit (het videootje is van Torqueedo zelf, dus het is erg reclame-achtig, maar het geeft je wel een goed beeld wat die motortjes kunnen):

 

We kozen voor deze motor omwille van de volgende redenen:

  • Een elektrische buitenboordmotor is veel lichter dan een vergelijkbare benzine buitenboordmotor, zeker aangezien de (lichtere) benzine tweetakt motoren eruit aan het gaan zijn en op termijn vervangen zullen worden door (zwaardere) viertakt benzinemotoren. Een voorbeeld: een benzine buitenboordmotor van 8 pk weegt 40-50 kg, terwijl een vergelijkbare elektrische buitenboordmotor maar 18 kg weegt. Dit heeft natuurlijk als voordeel dat je ‘m makkelijk van de motor steun af kan nemen en hem makkelijk terug kan monteren. Het zorgt er ook voor dat je een lichtere motorsteun op je achtersteven kan plaatsen, wat dan ook weer geld uitspaart.
  • Daarnaast heeft een electro buitenboordmotor het voordeel dat hij onderhoudsvriendelijker is dan een benzine buitenboordmotor, die toch elk jaar zijn onderhoud moet hebben (ook al kan je dat zelf doen). Een elektrische buitenboordmotor moet om de 3-4 jaar onderhouden worden en dit onderhoud is maar minimaal, zo vertelde ons de Torqueedo Dealer.
  • Een bijkomend voordeel van de elektrische motor is dat hij bijzonder stil is. Dit is enorm aangenaam bij het varen, en is in het begin zelfs een beetje wennen aangezien je gewoon bent dat wanneer de motor veel vermogen levert hij ook veel lawaai maakt, en dat is niet meer het geval. Dus dat is even zoeken, maar is na een seizoen varen geen probleem meer. En dit wordt ook bovendien ruimschoots gecompenseerd door de nieuwsgierige en bewonderende blikken van andere schippers wanneer we de volle kracht van onze koffiemolen laten zien ;). De motor lijkt voor de meeste mensen klein en dus weinig vermogen te bevatten, maar wanneer ze de motor in werking zien is men steevast verrast van van de kracht die erachter zit. De hoofdmachinerie van de motor zit immers onderaan in het staartstuk. De bovenkant van de motor, die boven water uitsteekt, is maar klein omdat hier eigenlijk vooral elektronica in zit.

 

elektrische-buitenboordmotor-torqueedo

 

We merken dat de motor genoeg stuwkracht levert. Torqueedo beweert dat de 4 KiloWatt motor het equivalent is van een 8-10 PK buitenboordmotor. Je kan daar natuurlijk altijd kanttekeningen bij zetten, maar we merken in de praktijk dat de motor voldoende kracht levert, zeker evenveel als de 7,5 PK die de Volvo Penta MB2/50S leverde.

Stuwkracht is dus absoluut geen probleem, het gaat ‘m eerder over batterijcapaciteit en autonomie. De accubank die in onze boot ligt kost om en bij de € 1750 en levert 105 ampère-uur bij een spanning van 48 volt (4 x 12-volt accu van 105 Ah). Onze accubank geeft ons een autonomie van 3 tot 4 uur op kruissnelheid (3,5 – 4 knopen). Even uitleggen: het werkbare vermogen van een accu is om en bij de 40% (zie hiervoor dit artikel: Gratis Videocursus elektriciteit: basiswetten accucapaciteit), wat in ons geval overeenkomt met 2000 Watt-uur, als je dan ziet dat we 3,5 – 4 knoop halen met een verbruik van om en bij de 500-700 Watt, merk je dat dit overeenkomt met 3 tot 4 uur varen (2000 Watt-uur/500 Watt = 4 uur). Overigens stijgt het verbruik van een de motor exponentieel. Wanneer je de snelheid een klein beetje verhoogt, bijvoorbeeld tot 4,5 knopen, stijgt het verbruik al snel naar 1000-1200 W, en het het varen op de rompsnelheid van +/- 5 knopen vraagt dan weer 1500 – 2000 W. Daarmee is dan de autonomie uiteraard beperkt tot ongeveer 1 uur varen. Voordeel is wel dat je op de display duidelijk kan lezen hoe lang je nog aan een bepaalde snelheid kan varen.

Belangrijk om te weten, zeker voor mensen met zeilboten, is dat het gewicht van deze accubank al snel naar de 200 kg loopt, wat wel een impact kan hebben op de gewichtsverdeling op je boot. Weet dat je ook voor lithium-batterijen kan kiezen in de plaats van de lood-batterijen die wij hebben, dan bespaar je gewicht, maar die gewichtsbesparing betaal je dan ook. Bij ons houdt dat in dat de boot iets meer naar achteren helt dan normaal, maar dit heeft geen grote impact, zeker ook aangezien de Lucia een vrij zware boot is voor haar lengte.

Weet ook dat je na 6-10 jaar de accu’s moet vervangen, maar dit wordt dan weer gecompenseerd door het feit dat de elektromotor in aanschaf, onderhoud en brandstofkost minder duur is dan de benzine buitenboordmotor.

 

Boot met elektrische buitenboordmotor

 

Evaluatie na een seizoen elektrisch varen

Wanneer we zelf niet aan boord zijn halen we de motor van de achtersteven af, dit om diefstal te voorkomen. Hiervoor is het nodig dat we de 2 stekkers (1 grote stekker voor de stroom en 1 klein stekkertje voor het bedieningspaneel) telkens opnieuw aansluiten. We merken dat het stekkertje voor het bedieningspaneel een los contactje aan het krijgen is, wat nu nog geen probleem oplevert, maar natuurlijk op termijn wel.

Ook merken we dat het bedieningspaneel (die bij ons op z’n kant tegen de zijwand van de kuip is gemonteerd), wat condens vertoont aan de binnenkant. Dit moeten we even (laten) checken door de dealer.

Het achteruitvaren bleek niet altijd even gemakkelijk te zijn met de boot. Dit heeft waarschijnlijk weinig met het feit te maken dat we een elektrische buitenboordmotor gebruiken, maar wel met het feit dat een buitenboordmotor achter het roer zit, in tegenstelling tot voor het roer zoals het geval was bij de binnenboord saildrive. Dit zorgt ervoor dat de boot wat meer tijd nodig heeft om te reageren bij het sturen, en dat vooral in achteruit. Het feit dat de Lucía een semi-langkieler is bemoeilijkt dit nog. We overwogen in het begin van het seizoen om een andere schroef op de motor te leggen die gemaakt was voor lagere snelheden en dus ook een lager toerental, maar die meer stuwkracht leverde. Op het einde van het seizoen zie ik hier zelf minder de noodzaak toe; ik ben al een heel stuk meer gewend aan het manoeuvreren met een buitenboordmotor en zonder te kunnen afgaan op het motorgeluid. Ik merk dat ik scherper luister naar het geluid van het water rond de schroef om zo af te leiden hoe veel kracht de motor levert.

Om aan het ene grote nadeel van de elektromotor; de autonomie, te verhelpen, overwegen we om een goedkope generator te kopen (we gebruiken die generator in praktijk uiteindelijk toch maar een paar keer per jaar). Toen we de boot bijvoorbeeld overbrachten van Gent naar Wolphaartsdijk (uurtje of 10 varen), hadden we een gehuurde generator bij van 2000 watt en dat gaf ons de mogelijkheid om gewoon te blijven varen zonder te moeten stoppen om bij te laden. Het generatortje dat we toen bij hadden werkte op gas, maar uiteraard kan je ook gewoon een benzine-generatortje aan boord hebben. De lader die we aan boord hebben vraagt 700 watt, om ervoor te zorgen dat ie de zekeringen niet doet springen in de meeste jachthavens (6 Ampère, dus maximaal 1320 Watt). De 700 watt lader laadt de 2000 Watt-uur bruikbare accu-capaciteit dus ongeveer in 3 uur volledig terug vol. Dat betekent ook dat we een minder krachtige generator nodig hebben. Stel dat je op stromend water of bij zware wind lang wil kunnen varen, kan je overwegen om een krachtige generator te voorzien. Maar dan kan je best ook een 2e acculader voorzien die wel 2000 watt laadt, zo heb je altijd voldoende vermogen om én veel stuwkracht te leveren (b.v. 1500 Watt bij stroom en wind tegen) én toch nog de accu’s te blijven laden (in dit geval aan 500 Watt) .

 

Heb je vragen of opmerkingen ? Wil je meer weten over dit onderwerp ? Laat het weten in de commentaren hierbeneden.

Vond je dit artikel leuk ? Deel het dan gerust !

Tot ziens !

Bob

6 comments… add one
  • Houben jo Link Reply

    Machtig interessant. We hebben deze zomer met onze trailersailer in Noord Nederland gevaren. Ook veel met een electro bb motor. 82 lbs 24 volt. Accucapaciteit 335 A/24volt Zenit. 4 stuks gesloten accu’s van 6 volt. Op advies van Zenith Benelux. We hebben als reserve een benzine 6 pk Tohatsu bb motor. We hebben een groot verschil geconstateerd van deze met de electro. Manuvreren, optrekken,remmen is onvoldoende met electro. We overwegen nu de Torqeedo 2.0 aan te schaffen. Zeker nu de vervelende sjielp geluiden van deze in de nieuwe versie minder zijn geworden. Een fluistermotor is toch de wens.
    Maar ook bij ons is er voortschrijdend inzicht…..
    Met hartelijke groet, jo houben, Bemelen, Nederland.

  • Ben Corstens Link Reply

    Beste Bob

    Zou het een idee kunnen zijn om een straalbuis te monteren rond de schroef dit heeft denk ik een voordeel bij het achteruit varen.
    Wiel effect verdwijnt dan ook voor grootste deel kan nadeel zijn, maar je hebt dan ook meer rendement bij vooruit varen misschien ook minder verbruik in ampère minder verlies opzij.
    Was maar gedachte.

    Met vriendelijke groeten Ben.

  • Meindert Link Reply

    Leuk om te lezen heren ! Bedankt !
    @ Jo: de 2.0 en 4.0 verschillen niet zoveel in prijs en zijn toch dubbel zo krachtig, dat is de reden waarom wij voor de 4.0 gekozen hebben. En aangezien het verbruik toch bepaald wordt door hoe hard je vaart, maakt dat niet uit met een 2.0 vs. 4.0.

    Groetjes !
    Meindert

  • Lex Link Reply

    Wij willen in een aluminium sloep van 7 meter een elektrische buitenboard gaan. Wij zitten aan de 4.0 te denken. Aluminium boot is maar 750 kw. is alleen voor gebruik in de grachten met vaarsnelheid van max 10 km p/h. Zo ja geschikt moet je er een accu bijkopen voor max vaartijd 5 uurtjes

  • Patrick Link Reply

    Geachte .
    Ik ben bezig een boot om te bouwen naar een hybride Boot .
    De motor is een 380 volt 5.5 kw .
    Word geregeld met een frequentie regelaar ,en de stroom komt van een groep van 6,5 kw . . Verbruik zal uitgerekend 1,3 litter per zijn .
    Kostprijs ,nog geen 750 euro ..

  • Benny Link Reply

    Elektrisch varen is enkel rendabel met een verlengdraad…

Leave a Comment

BootCoachBob gebruikt cookies voor een betere surfervaring. Klik op de knop hiernaast om cookies te accepteren. meer informatie

De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies "om u de beste surfervaring mogelijk te maken. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op "Accepteren" hieronder dan bent u akkoord met deze instellingen.

Sluiten